blog
-
De Zuiderzee en het veranderende landschap
In het kader van de Maand van de Geschiedenis gaven schrijver en socioloog Ronald Nijboer en maritiem archeoloog Yftinus van Popta afgelopen weekend een lezing rondom het thema ‘De Zuiderzee en het veranderende landschap’ in de Enserkerk op Schokland. In zijn boek ‘Wereldzee in de polder‘ onderzocht Nijboer hoe het Zuiderzeegebied in 150 jaar veranderde.…
-
Aftereut, Klaos!
‘Aftereut, Klaos!’, zou mijn (Urker) overgrootmoeder geroepen hebben naar mijn (Urker) overgrootvader, toen ze met hun schip een gevaarlijke manoeuvre maakten. Dat zal een jaar of tachtig geleden zijn geweest. Welke Urker zegt tegenwoordig nog ‘after’ voor ‘achter’? Ik denk niet dat het er veel meer zijn. In 1934 werd een dialectvragenlijst ingediend bij het…
-
OVT live op Werelderfgoed Schokland
Afgelopen zondag vond de kick-off plaats van de Maand van de Geschiedenis, met een live-uitzending van OVT. Vanuit de Museumkerk op Schokland! Zo’n tachtig gasten uit het hele land trotseerden de dichte mist op de vroege ochtend. Schokland lag er weer bij als een eiland, het stak uit boven de laaghangende mist op de weilanden…
-
On revient toujours à ses premières amours
In mei 1932 werd het laatste gat in de Afsluitdijk gesloten. Het brakke water van de voormalige Zuiderzee zou vanaf dan steeds zoeter worden. Op 20 september 1932 kreeg de nu afgesloten binnenzee een nieuwe naam: Zuiderzee werd IJsselmeer. Dat die zee een meer werd, zorgde voor grote veranderingen in de flora en fauna. Waren…
-
Podcast: Verhalen van Schokland
In 2023 maakte ik voor Museum Schokland de audiotour ‘Verhalen van Schokland’. Tijdens een wandeling van zeven kilometer, over het noordelijke deel van het eiland, sprak ik met schrijver en historicus Eva Vriend en Jorge Isaac van Black Pencil. De gesprekken werden afgewisseld met fragmenten van het album ‘Schokland’. De gesprekken heb ik opnieuw als…
-
Ons dorp gaat langzaam achteruit
Niet alle ingangen in het archief van Beeld en Geluid zijn publiek toegankelijk. Ik werd afgelopen maand getipt op een audiofragment van Mariap van Urk-Koffeman, waarvan ik zelf het bestaan niet wist. Wat is dat toch steeds een sensatie, als je bewegend beeld of audio ontdekt van bijna honderd jaar geleden. In de betreffende reportage…
-
De stranding van de UK 53 bij Scheveningen
Soms heb ik ergens een gaatje in mijn agenda en zoek ik online door oude video’s van Schokland, Urk, Kampen, noem maar op. Door digitalisering worden steeds meer oude filmbeelden, die intussen onder het publiek domein vallen of een CC-licentie krijgen, ontsloten. En dat is een feestje. Zo kwam ik al meerdere beelden van verschillende…
-
Ik appte in mijn slaap
Ik ben een slechte slaper en als ik eenmaal in slaap kom, dan is de slaap erg licht. Vooral ’s zomers duurt het lang voordat ik daadwerkelijk in slaap kom en ik begeef me dan nog lang in een sluimer tussen wakker en slaap. Nu deed zich iets merkwaardigs voor. Ik ontving, in die half-slaap,…
-
Een nieuwe ijsvlet voor Schokland bouwen?
Net als andere plaatsen rondom de Zuiderzee, had het eiland Schokland een eigen ijsvlet. Op Schokland herinnert alleen een schuur, ‘de IJsloper’, nu een Rijksmonument, aan de ijsvlet. Maar de schuur is leeg: de ijsvlet is vergaan in de golven van de tijd. Daarom gaan we deze zomer aan de slag met een leuk project.…
-
Voor tevredenen of legen
Boeken, muziek, verhalen, huisdieren of religies, schilderijen kunnen mensen troosten. En mensen, misschien. Mensen zouden mensen kunnen troosten. Minder vaak gaat het over troostende landschappen. Een plek die als een warme deken voelt. Ik kan er zo een paar opnoemen die wat mij betreft in aanmerking komen: Gaasterland, de Waddenzee bij Wierum, het landschap ten…
-
Op de golven van de tijd
‘Schokland, op de golven van de tijd…’ heet het boekje (link) uit 1998, geschreven door mijn grootvader Albert van Urk (link). Een boekje vol foto’s, afbeeldingen, herinneringen aan een verdwenen eiland. Op het schutblad staat een quote van de door hem (en mij) geliefde J.C. Bloem: ‘Voorbij, voorbij, o en voorgoed voorbij’. Het citaat is…
-
Bij een begrafenis op Urk (of op Amager, Denemarken)
In de collectie van het Zuiderzeemuseum is een mooie film te vinden (link) van Urk in 1949, gemaakt in opdracht van het museum. De kijker ziet de was worden opgehangen, nettenboetende vissers, uitvarende schepen en… een begrafenis. De eerste vraag die in mij opkomt: is de stoet in scene gezet? Ik betwijfel het ten zeerste.…